Sigmacert Global Bilgi Bankası
- Sokrates'in "Bir insanın gerçek bilgeliği, bilmediğini bilmektir." sözünden yola çıkarak, hizmet alanlarımıza dair bilgi edinmek isteyen müşterilerimiz ve gençler başta olmak üzere her yaştan insanımızın faydalanabilmesi için bilgi bankamızı oluşturduk.
- Eleştiri, öneri ve katkılarınız için tıklayınız.
Sigmacert Global Bilgi Bankası
Gıda Güvenliği Ne Demek?
Gıda güvenliği bireylerden toplumlara kadar herkesi etkileyen önemli kavramlar arasında yer alır. Gıda güvenliği nedir sorusu da bu nedenle sıkça araştırılır. Bu kavramı şöyle tanımlamak mümkün: İnsan sağlığına zararlı etkilere sahip gıdaların tüketimini engellemek. Bununla birlikte GGYS nedir sorusunu daha detaylı olarak açıklamak da gerekir. Gıda güvenliği bilgi sistemi üretimden tüketime kadar her aşamada besin kaynaklı riskleri önlemek ve gıdanın kalitesini korumak için gerekli tüm uygulamaları kapsayan bir kavramdır.
Gıda Güvenliği Neden Önemli?
Güvenli gıda nedir ve neden önemlidir konusu kişiler, şirketler ve toplumlar açısından öncelikli hassasiyet gerektirir. Gıda güvencesi “Tarladan çatala” diye tanımlanan zincir prosesin tamamını kapsar. Bu zincire şunlar dâhildir:
- Yetiştirme
- Hasat
- İşleme
- Paketleme
- Mal kabulü
- Depolama
- Üretim
- Pazarlama
- Tüketim
- Sunum
Bu süreçlerin her bir bölümünde fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik risklerin öngörülmesi ve engellenmesine yönelik tedbirler alınması gerekir. Bu uygulamalar süreçlerin tamamı için gıdalarda hijyen ve sanitasyon öncelikli olarak gerçekleştirilir. Tüketilen besinlerin insan ve çevre sağlığına yönelik zararlı bileşenler içermemesi açısından tüm sürecin her bir parçasının kusursuz şekilde işletilmesi gerekir. Tüketici tarafında ise bu konu farkındalık oluşturma ve bilinçlendirmeyle tamamlanır. Günümüzde tüketicilerin etiket okumayı öğrenmesi, katkı maddelerini bilmesi ve saklama koşullarıyla ilgili bilgi sahibi olması sevindirici gelişmelerdir.
Mutfakta Hijyen Nedir?
Mutfakta hijyen ve gıda güvenliği için entegre bir süreçten söz etmek gerekir. Mutfak ortamında gıda hijyeni altyapı ve çalışma ortamının düzenlenmesi için yapılan planlama ile başlar. Bu planlarda şu ön gereksinimler yer alır:
- Duvarlar ve pencereler
- Islak zemin ve diğer yerler
- Aydınlatma
- Kriterlere uygun şekilde seçilen makine ve diğer teçhizatın yerleşimi
- Elektrik, su, doğalgaz gibi kaynakların sağlanması
- Acil durumlarda devreye girecek enerji sistemlerinin planlanması
- Atık ayrıştırma ve uzaklaştırma
Bu detayların yanı sıra mutfak hijyen planlarının oluşturulması ve uygun kimyasal seçimi, pest kontrol ve personel eğitimi de gıda güvenliğini sağlamada önemli destek prosesleridir.
Şirkette Hijyen Nedir?
Güvenli gıda sadece bireysel olarak mutfaklarda oluşturulan bir proses olmamalıdır. Şirketlerde ve üretimde gıda güvenliği nasıl sağlanır konusunun da kurallarına uygun şekilde kurgulanması prosesin aksamadan sürdürülebilmesi açısından önem taşır. Mutfaklarda HACCP sisteminin oluşturulmasının yanı sıra şirketlerde de kritik kontrol noktalarının ve kritik limitlerin belirlenmesi gerekir. Şirket bünyesinde hijyen amaçlı önlemlerde gerekli ölçümlerin yapılması ve kayıt altına alınması birincil hedefler arasında yer alır. Bunun yanı sıra çalışanları da bu noktalardaki limitlerin önemi konusunda bilinçlendirmek gıda güvenliğinin gerekliliklerindendir. Üretim ve şirketlerdeki hijyenik ekosistem içinde şu öğeler bulunur:
- Mal kabul kriterleri
- Şartlı kabul kriterleri
- Depolama koşulları
- Muhafaza koşulları
- Risk ve gereklilik belirlenmesi
Üretim prosesinin her aşamasındaki risk ve gereklilikler farklıdır. Hijyen tedbirleri bu genel sistemin her bileşeni için ayrı kurallar göz önünde bulundurularak alınır. Böylelikle sağlıklı gıdaya ulaşmak kolaylaşır. Bu da gıda güvenliği sistemlerinin en büyük başarısı olur. Gıda güvenliğinde yukarıda belirtilen süreçlerin haricinde, besinle temas eden ambalaj malzemeleri seçimi gibi detaya yönelik kriterler de vardır.
Gıda Güvenliği Terimleri
Gıda güvenliği yönetim sistemi işletmelerdeki tüm sürecin etkin şekilde uygulanabilirliğini sağlamak amacıyla kullanılan bazı terimler içerir. Bu terimler aynı zamanda çoklu prensiplerin tanımlanması açısından da önemlidir. Tarım bakanlığı gıda güvenliği bilgi sistemi tarafından kabul edilen terim ve tanımlamalar konuyla ilgili yapılan uygulamalarda iletişim kolaylığı sağlar. Bununla birlikte tüketicinin de bilmesi gereken bazı pratik adlandırmalar da bulunur. Hijyen, migrasyon ve sanitasyon bu adlandırmalardan bazılarıdır.
Hijyen Nedir?
Güvenli ürün bilgi sistemi içinde sıkça karşılaşılan terimler arasında yer alan hijyen kelimesi sağlık ve temizlikle ilgili uygulama ve önlemlerin tamamını ifade eder. Bu önlemler enfeksiyonların yayılmasına engel olmak, hastalıkları azaltmak ve sağlığı korumak amacıyla kişisel ve çevresel temizlik ve gıda standartları ve uygulamalarını içerir.
Migrasyon Zararlı mı?
Gıda sektöründe migrasyon nedir sorusu da merak edilen konular arasında yer alır. Migrasyon besinlere sağlığa zararlı maddelerin bulaşması anlamına gelir. Bu da özellikle gıda güvenliği açısından tehlike arz eder. En sık görülen bulaşma doğru materyalle ambalajlanmamış gıdalarda görülür. Gıda ile temas eden malzemenin güvenliğinin sağlanması migrasyonu engeller. Bir diğer migrasyon ise çalışanlar tarafından kullanılan eldivenler ve plastik ekipmanlarla gerçekleşir. Bu ürünlerin gıdaya temas etmesinin uygunluğu kontrol tedbiri olarak önem taşır.
Sanitasyon Nedir?
Gıda güvenliği yönetim sistemi uygulamalarının yanı sıra sağlık hizmetleri, su temini ve atık yönetimi gibi konularda da sıkça karşılaşılan bu terim hijyenle ilgilidir. Sağlıklı bir çevre oluşturmak için gıda mevzuatı çerçevesinde tanımlanan önlemlerin tamamı sanitasyon kavramı içinde yer alır. Gıda yönetim sistemi ve kurallarına uygun sanitasyon uygulaması sağlığın sürekliliğinin birincil koşuludur.
Gıda Güvenliği Yönetim Kuruluşları
Gıda sorgulama sistemi ve yönetimi temelde bu konudaki kalite standartlarının kontrol altında tutulmasını sağlayan ulusal veya uluslararası düzenlemeler içerir. Bu kapsamda öne çıkan yönetim kuruluşları bulunur. Dünya üzerinde gıda güvenliği konusunda ülkelere bağlı farklı politikalar geliştirilir. Türkiye’de gıda güvenliği bilgi sistemi konusunda tek yetkili kurum Tarım ve Orman Bakanlığı’dır. Bakanlığa bağlı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü uluslararası kuruluşların nezdinde irtibat noktasıdır. Bununla birlikte düzenlemeleri sağlayan standartlar ve yönetim kuruluşlarıyla ilgili şöyle bilgi verebiliriz:
- HACCP: Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları olarak bilinen HACCP nedir ve neye yöneliktir, hemen yanıtlayalım. HACCP açılımı İngilizce Hazard Analysis and Critical Control Point baş harflerinin birleştirilmesiyle ortaya çıkar. Bu proseslerin fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik riskleriyle tehlikelerini önlemeye yönelik bir standarttır ve kurallar bütünü HACCP gıda güvenliği el kitabı ile yayımlanır.
- ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi: Gıda güvenliği sürecinde HACCP’yi temel alan uluslararası bir standarttır.
- BRCGS: Kalite, güvenlik ve operasyonel kriterlerin sağlanması ile yasal gerekliliklerin yerine getirilmesi esasına dayanan Küresel Gıda Güvenliği Standardıdır.
- BRC IOP: Ambalajlama Enstitüsü olarak adlandırılan bu kısaltma ambalaj ve malzemelerinin standardıyla ilgili tüketici merkezli muhafaza kurallarını içerir.
- FSSC 22000 : Iso 22000 ve HACCP standartlarına dayanarak besin üreticileri için gıda güvenliği risklerini belirleyip kontrol etmeye yönelik bir sistemdir.
- IFS: Gıda işleyen ve paketleyen kuruluşların süreç ve ürünlerinin daha yüksek kalite ve güvenlikte olması ve bu süreçlerdeki standartların ölçülebilir olmasını amaçlayan bir sistemdir.
Gıda güvenlik sistemleri üretim ve tüketimin her aşamasında güvenli ve sağlıklı nesilleri amaçlar. Bu nedenle bireysel, kurumsal ve toplumsal olarak önemi büyüktür. Firmanızda gıda ürünleriyle ilgili üretim yapıyorsanız eğitim, belgelendirme ve değerlendirme hizmetleri için iletişime geçin. Sigmacert Global hayvansal ve bitkisel yağlar dâhil olmak üzere tüm gıda laboratuvarı belgelendirme hizmetleri ile de sizinle.